Monday, March 16, 2009

Consumerocracy ή Καταναλωτοκρατία

Το χρήμα στη σημερινή πραγματικότητα είναι δύναμη, εξουσία. Με τα χρήματα σου μπορείς να κάνεις κάποιον να κάνει τη μαϊμού, να σου παίξει μουσική, να σε κουρέψει, να σου φέρει τα ψώνια, να τον αγγαρέψεις να σε πάει όπου θέλεις κτλ κτλ.
Αυτό βέβαια αν και μόνο αν ο άλλος δέχεται την εξουσία των χρημάτων πάνω του. Δυστυχώς όμως όλοι μας έχουμε αφήσει την αξία των χρημάτων σαν απόλυτη αξία στην ζωή μας. Επομένως στη σημερινή πραγματικότητα περισσότερο από ποτέ, το χρήμα είναι εξουσία.
Έτσι λοιπόν το να δίνεις χρήματα σημαίνει να δίνεις εξουσία. Και μάλιστα αν αυτό φαίνεται μεταφορικό σε μικρή κλίμακα δεν είναι τόσο μεταφορικό σε μεγάλη κλίμακα. Καθόλου μάλλον, αφού είναι κοινή διαπίστωση πλέον ότι οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες, με την "ψήφο" σχεδόν όλων μας, έχουν πλέον πολύ περισσότερη δύναμη από τους εκάστοτε πολιτικούς. Δεν λέμε κάτι καινούργιο προς το παρόν.
Το ζήτημα όμως είναι μήπως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ψήφο - χρήματα μας προς τις κατευθύνσεις που θέλουμε. Ας πούμε για παράδειγμα ότι είμαστε κατά του πολέμου στο Ιράκ Μπορούμε όντως να κατέβουμε σε πορείες και να διαδηλώσουμε αλλά πόσο πιο πιεστικό προς την Αμερική θα ήταν αν σταματούσαμε να πίνουμε coca cola ή να πηγαίνουμε στα starbucks, ή να βλέπουμε αμερικάνικες ταινίες μέχρι να σταματήσει ο πόλεμος; Δεν νομίζω ότι αν αυτό γινόταν οργανωμένα, ο εκάστοτε πόλεμος θα συνεχιζόταν για πολύ, όντας τόσο ζημιογόνος για τις Η.Π.Α. Οι εταιρίες θα πίεζαν τα υποχείρια τους να τον σταματήσουν.

Το κακό βέβαια είναι ότι έτσι το βάρος της ευθύνης πέφτει πάνω μας. Αντί να παρακαλάμε τον Ο.Η.Ε. μπορούμε να οργανωθούμε και να δείξουμε αυτοσυγκράτηση. Όμως η αναθεματισμένη coca cola έχει τόσο ωραία γεύση ε; Τα πλακάτ λοιπόν!
Ο κάθε επαναστάτης κρίνεται όμως από τις θυσίες που κάνει για τον αγώνα του.

Ας προχωρήσουμε όμως και σε άλλα θέματα. Ένα μεγάλο θέμα λοιπόν για όλους μας είναι το οικολογικό πρόβλημα. Όλοι αγχωνόμαστε βλέποντας τα ρεπορτάζ του alpha με την υποβλητική μουσική στο background για το λιώσιμο των πάγων, την εξαφάνιση ζωικών ειδών, τη ρύπανση του περιβάλλοντος κτλ. Και πάλι μπορούμε να κατέβουμε σε οικολογικές πορείες ή ακόμα και συναυλίες που μάλλον συμβάλλουν στο πρόβλημα αφού και αυτές παράγουν ρύπους. Όμως πόσο πιο αποδοτικό θα ήταν να ψάχναμε ποιες εταιρίες έχουν οικολογική συνείδηση και ποιες όχι; Το κακό και σε αυτή την περίπτωση είναι ότι το βάρος της ευθύνης πέφτει πάλι ασήκωτο στις πλάτες μας. Το οικολογικό προϊόν είναι πιο ακριβό, οι οικολογικές λάμπες είναι πιο ακριβές, οι οικολογικές πτήσεις είναι πιο ακριβές. Τα πλακάτ λοιπόν.
Ο κάθε επαναστάτης κρίνεται από τις θυσίες που κάνει για τον αγώνα του.
Το ζήτημα από κει και πέρα μπορεί να ξεφύγει.

Οι καφέδες fair trade ας πούμε διασφαλίζουν ότι οι καλλιεργητές τους έχουν καλές συνθήκες διαβίωσης και εργασίας αλλά είναι ακριβότεροι.

Κάποιες μάρκες ρούχων και υποδημάτων βάζουν παιδιά από τριτοκοσμικές χώρες να δουλεύουν πρωί βράδυ για ένα κομμάτι ψωμί.

Μπορούμε να ερευνούμε πώς παράγει τα προϊόντα της κάθε εταιρία και να προτιμούμε αυτά που συμφωνούν με τα πιστεύω μας (παρ ότι μπορεί να είναι ακριβότερα).

Οι εταιρίες καλλυντικών που βασανίζουν πειραματόζωα συχνά καταγγέλλονται. Πόσο επηρεαζόμαστε;
Ακόμα και σε λιγότερο σοβαρά θέματα μπορούμε να δείξουμε τη βούληση μας. Π.χ. Για να το γυρίσουμε και λίγο στο μουσικό υπάρχουν εταιρίες που κάνουν διαγωνισμούς συγκροτημάτων και καλά για να προωθήσουν τη νέα μουσική κτλ. Ουσιαστικά βέβαια θέλουν τις ψήφους μας για ψυχολογικούς λόγους, να τους προτιμάμε δηλαδή όχι για το προϊόν τους μόνο αλλά και για την ιδεολογία. Αν όμως και μεις δίνουμε περισσότερη βάση σε αυτά τότε και αυτοί θα εξελίσσουν αυτούς τους τομείς και όλοι θα βγαίνουμε κερδισμένοι.

Ουσιαστικά μιλάμε για την ανάπτυξη μιας καταναλωτικής συνείδησης που στην εποχή που όλη η οικονομία στηρίζεται στην κατανάλωση, μπορεί να επηρεάσει τα πράγματα προς τις σωστές κατευθύνσεις πολύ περισσότερο από τις παρατάξεις, τα κόμματα, τους πολιτικούς ίσως. Θέλει βέβαια ψάξιμο και προσπάθεια για να οργανωθεί κανείς ώστε να έχουν αποτέλεσμα όλα αυτά. Να μειώνονται 20% ή να αυξάνονται 20% τα κέρδη της κάθε εταιρίας ανάλογα με τις πρακτικές της. Αυτές είναι πλέον οι εκλογικές διαδικασίες σε μια κοινωνία, όπου η κατανάλωση, άρα οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη. Καθόλου όμορφο αυτό, αλλά πολύ πραγματικό...
a.lgt.

No comments:

Post a Comment